Sikapan ti Utek tapno Malapdan ti Panagbisin

ni Rudy Ram. Rumbaoa Di Nakapappapati Ngem Pudno Fil-Am Observer March 2011 Issue Columnist/Literary Contributor Opinion Section, Page 5 Sikapan ti Utek tapno Malapdan ti Panagbisin  "Baro a wagas a mangpukaw iti dagsen."  SAANEN nga estranghero ni Dr. Sayeed Ikramuddin, University of Minnesota Surgeon, iti benneg ti operasion a mangpukaw wenno mangibaba iti dagsen ti timbang. Inaramidnan daytoy iti namintallo ribu a daras. Ngem ammo daytoy a siruhano a sumagmamano a tattao, uray kasano ti kadagsen ti timbangda, saanda nga ammo a dagiti naguneg nga organo ket mabalin a tumaud ti ragasen wenno maputed-puted, agsisiglot ken agbaliw iti orihinal a lokasion dagitoy nga organo/lalaem ti bagi. Pinadas ni Dr. Ikramuddin nga insapulan iti solusion no ti "implantable device" ket makatulong a mangibaba iti bilang ti timbang babaen iti sumngat wenno pannakibiangna [ti nasao a device] iti abilidad ti tao a makarikna iti panagbisin. Plano nga imula ni Ikramuddin ti device nga aramid ti St. Paul, Minnesota Company a maawagan iti "EnteroMedics." Agarup tallopulo a tattao ti nagboluntario a pakaipakatan ti nasao nga aparatu kas paset pay laeng iti international research study- wenno daytoy ti aw-awaganda iti lugar a pagsasarakan dagiti mamasirib tapno pagadalanda dagiti nalulukmeg a tattao. Maisentro ti panagadal iti nadumaduma a parte/paset ti utek a mangtengngel iti pannakaguyugoyna nga agipauneg iti taraon. Napalalo nga isyu ti obesity [sobra a kinalukmeg] saan laeng iti indibidual nga agkalikagum a mangibaba iti bilang ti timbang, ngem karaman pay ti nangato a magastos iti pagbayad ti salun-at wenno health care costs manipud iti adda pakainaiganna a problema ti medikal a dagsen--kas iti diabetes. Mapattapatta a 134 milion nga Amerikano ti sobra iti dagsen ti timbangda [wenno obese], dagiti dadduma agsadagda iti solusion ti kabaroanan a mapartuat a teknolohiya a mangsipat iti bileg ti panunot. Nasurok a walopulo a tattao dagiti naimbitaran ken nagpakita iti daytoy a panagadal tapno denggenda ti palawag dagiti mangidaulo iti agbalin nga eksperimento ti Universidad ti Minnesota, maysa kadagiti sangapulo ket lima a lugar a napili iti pakasubokan ti nasao a device. Napaneknekan iti kaadu ti dimmar-ay saan laeng a dagiti nalulukmeg a tattao no di pay ket pakaibilangan dagiti agkalikagum nga umili a mangammo/mangadal iti pagsayaatan nga itden daytoy baro a duktal.  Ni Ikramuddin ti nangiturong iti tallo nga impormasion ti sesyon, "Kayat ti amin a mangpukaw ti dagsen iti timbangda. Ti isyu, kasano?" Iti daytoy nga eksperimento, mayusok ti kasla kaarngi ti pacemaker iti babaen ti kudil nga asideg iti paragpag. Idanonna [daytoy kasla pacemaker ti langana] ti elektirisidad iti pulso wenno garasugas tapno lapdanna ti vagus nerve, ken isu a mismo ti mangibaga iti utek no ti tian wenno boksit ket awan ti nagyanna a taraon. Daytoy nga idea ti mangpataud iti epekto ken mangsikap wenno mangulbod iti utek tapno tenglenna ti ganas iti pannangan. Adun a klase ti pagsubok/panangpadas iti panagaramat ti teknolohiya tapno maiturong ti bisin, ngem saanda a nagballigi. Idi tawen 2005, nadisenio ti Medtronic kas maysa a device tapno marikna ti tao ti pannakapunno babaen iti panangparugso ti tian, ngem kalpasan daytoy naisayangkat a pagsubok, saan a nakatulong a mangpukaw iti dagsen ti timbang. Iti naglabas a tawen, sinubokan dagiti sientista iti VA Medical Center ti Minnesota, ti "nerve- stimulating device" para iti dipresion ket nadiskobreda ti adu a banag a dida ekspektaren a mangpukaw iti dagsen ti timbang. Inawagan dagiti sientista daytoy iti "serendipitous observation." Maawagan pay ti EnteroMedics device iti VBLOC. Nangipakita daytoy iti solusion iti bassit laeng a panawen a pannakaadalna. Iti kaudian a rakurak, naobserba ti sangapulo ket dua a pasiente nga addaan iti daytoy nga aparatu iti uneg ti maysa a tawen ket naduktalan a nagpukawda iti agarup beinte nuebe a porsiento [29%] iti makuna a sobra a taba iti bagi wenno "excess weight." Nakikammayet dagiti researchers ti Mayo Clinic iti pannakapartuat daytoy a device ket naduktalanda nga adda agarup kinse a porsiento [15%] ti napukaw a dagsen iti timbang iti uneg ti innem a bulan- kas ipaneknek ti sabali a panagadal. Iti pinal a duktal dagitoy a nagsukisok, kunada, "adda nasayaat a pakaaramatan daytoy nga aparatu ken bassit iti tsansa a maisayangkat ti bariatric surgery kas agbalin nga alternatibo iti panangpukaw ti dagsen." Iraman ti kompania ti agarup 300 a partisipante iti sabali a panagadal tapno mapaneknekan iti kinapategna ken tapno makombinsirda ti Food and Drug Administration [FDA] a mangaprobar iti daytoy a device. Iti palawag ni Mark Knudson, nangbangon ti EnteroMedics, kunana a napalalo ti kalikagum ti kaaduan a kasapulan daytoy nga aparatu. Kuna ni Knudson a napanunotna a mapartuat daytoy a weight-loss device ta namnamaenna a dakkel iti pagserbianna. Adda mapattapatta a 64 milion nga Amerikano iti obese ket ti kangrunaan a solusion ken epektibo nga agas-- ti "bypass surgery." Mabalin a saan a makaay-ayo ken narisgo daytoy ta maipatungpal ti naiget ken masiputan dagiti taraon a maipauneg [ta maipauneg laeng ti likido ken purees iti sumagmamano a lawas] ken mangpataud iti dakes nga epekto no agkamali ti pasiente iti taraon nga ipaunegna. Maysa ni Knudson a kalaingan nga imbentor iti medical device, ket kayatna a makita ken mapartuat kadagiti imbensionna ti nangatngato pay ti kalidadna a teknolohiya a solusion para iti pangibaba iti dagsen ti timbang. Iti nasao nga aparatu, saan a permanente ken mabaliwan ti kinasirib. Saanda a kasapulan tapno mamagbalin a permanente ta makapadagsen iti lifestyle wenno estilo ti panagbiag ti maysa a tao. Nabayagen a suspetsaen dagiti sientista a sobra iti panagipauneg ti taraon dagiti dadduma a tattao gapu iti saan a husto nga impormasion a koneksionna iti utek. Saanda a maawat ti mensahe a daytoy [ti tian] ket nabsogen ken kompleton iti taraon. Ketdi, di ammo ti tao no kaano ken kasano nga isardengna ti mangan. Kadagiti naglabas a tawen, nadiskobre dagiti mangngagas a no maputed ti vagus nerve [komon daytoy a pangagas iti peptic ulcers], mabalin pay a bumaba iti dagsen ti timbang. Uray iti agdama, dida sierto no apay, daytoy met ti palawag ni Dr. Charles Billington, maysa nga obesity researcher iti University of Minnesota ken VA Medical Center ken consultant ti EnteroMedics study. Ket gapu iti daytoy a diskobre, narubroban ti interes dagiti sabsabali pay a kompania tapno mabirokan ti wagas iti pakaaramatan a sabali ti vagus nerve. Ti nasao nga aparatu ket maikonektar iti nerbio babaen iti waya tapno riknaenna iti tunggal lima a minutos kabayatan a siririing ti pasiente [maisardeng daytoy iti rabii]. Arigna a stoplight para kadagiti nerbio. Lapdanna ti senial manipud iti boksit wenno tian ken iti sabsabali pay a paset ti gastrointestinal tract [GI] nga agpangato iti utek-- nga agkuna iti utek: "mabisinkan?" Ipalubosna ti pasiente a makarikna iti rikna ti nabsogen a tian ket daytoy ti gapuna a di ipilit ti tao a sumango pay iti lamisaan a mangan. Umabot iti agarup $35,000 ti magastos iti bariatric surgery. Ngem kuna dagitoy a nagsukisok a dida masigurado no kaano ti kabayag a mapukaw ti timbang.*