Inawaganna iti longsleeve Filipino guy, ngem ne, isu met ti naasawana...

Pedro Pacubas

NATAYAG a lalaki, ngem medyo narapis. Guapo idi kabambanuaganna pay. Awitna dayta a langa agingga a nataengan. Iti ababa a pannao, baby face- dayta ni George Pacubas, maysa a sakada.



Ngem asino daytoy George Pacubas?
Nayanak ni George idiay Barangay Bulag, Bantay, Ilocos Sur idi Abril 23, 1923. Iti panagturongna idiay Hawaii, espesial ken nakalalagip nga aldaw para kenkuana. Rinambakan ngamin George ti panagkasangayna iti barko a nagluganna nga S.S. Maunawili idi 1946 iti panagturongna iti Maui, Hawaii, a destinona. Kadua ni George dagiti sabsabali pay a sakada a nagpirma iti kontrata ken agragut nga agtrabaho iti kataltalonan ti Hawaii para iti naraniag a masakbayan ti pamiliada.

Ket kas met kadagiti dadduma a sakada, maymaysa ti rason no apay a kayatda ti mapan iti Hawaii- "naraniag a masakbayan ken naimbag a gasat nga agpaay iti pamilia."

Maysa ni George kadagiti inesponsoran ti Hawaiian Commercial & Sugar [HC & S] Company.



Baro a buya. Baro nga aglawlaw. Baro a biag...
Simmanglad ti nagluganan a barko ni George ken dagiti sabsabali pay a lallaki iti Kahului Harbor, Maui, idi Abril 29, 1946. Sakbay a napalubosanda a bimmaba iti barko, naited kadakuada ti bukod a numero kas pammigbig ti kinataoda- ken indulin ni George dayta a numero agingga a nagretiro iti trabaho.

Dagus a nangrugi ni George iti trabaho a kas aglammua iti root [wenno cutting grasses], mule man [iturongna ti kabalio a nagkarga iti unas iti disso a pakaimulaanna], agbagkat ken agibunong kadagiti maimula nga unas, utility truck driver [agiwaras iti danum, dagiti kasapulan a supplies, kdp.] kadagiti trabahador, mud truck driver [agala ti pitak manipud iti kiskisan sana ibelleng iti pagbasuraan], ken trash trailer driver nga addaan iti PUC. Trabahona dagitoy agingga a nagretiro idi tawen 1986.

Bayat a nagtrabaho iti HC& S, nagindeg ni George iti Kampo 10 ken Hospital Camp [masarakan daytoy iti Hansen Road iti Puunene]. Makaisem ni George a manglagip kadagiti kinabbalayna iti kampo a kas kada: Pedro Pacubas, Fernando Pacubas ken Edward "Jose" Sales.

"Naragsak ti biag iti Camp 10 ken Hospital Camp," linagip ni George. Narimat dagiti mata ni George iti pananglagipna ti napalabasna iti kampo. No mabalin,
kayatna manen ti agsubli kadaydi a panawen.

Maibiliang ti kampo a kas maysa a komunidad dagiti Filipino. Masansan a marambakan ti Rizal Day ken 4th of July. Adda pay pasala a maawagan iti "ribbon dance" no sadino a dagiti lallaki ti maipareha ken agbayad tapno maisala dagiti dayag/imnas.

Linagipna pay nga adda idi "social boxes" a dagiti lallaki ti agtitinnawar. No asino ti kangatuan ti tawar, isu ti makaala iti dayta a kahon ken adda pay gundawayna a mangisala ti asinoman a balasang. Naipalaon iti daytoy a social boxes ti nagduduma a nagyanna kas iti makan, aplayanses ken no ania dita a pangay-ayo. Adu idi dagiti maimbitaran a ka-Filipinoan a babbalasang para iti daytoy a pasala.



Ket nagayat ni George ken ni Louisa...
Nangrugi ti relasion iti nagbaetan da George ken Louisa De Aquino idi yam-ammo ti Dios-ti-aluadna Mariano Patao [ama ni Linda Patao Cortez] ni George ken ni Louisa iti maysa a pasken. Nasinged nga aggayyem da Mr. Patao ken George. Nasinged met nga agpagayam ti balasang ni Mr. Patao, ni Linda ken Louisa. Agkarruba dagitoy iti Waihe'e. Agpada dagitoy a local born- nayanak ken dimmakkel iti Maui.

Iti maysa nga aldaw, idi tawen 1949, inimbitaran ni Linda ni Louisa nga agatendar iti maysa a party. Naglugan da Linda ken Louisa iti puraw a Pymouth a karro [sabali nga awag ti kotse] ni Goerge tapno itulnogna ida iti party a naangay iti Filipino Clubhouse iti Puunene. 

Nataer ti langa ken takder ni George iti kawesna a "longsleeve" shirt. Nupay nakakita idin ni Louisa iti kastoy a klasena ti kawes, dinayawna ni George. Ket manipud idin, inawaganna ni George iti "Longsleeve Filipino Guy." Saan a kinagura to baro dayta nga angaw ni Louisa kenkuana. Nangrugi ketdi ti pakasaritaan ti ayatna iti dayta nga angaw, a manipud idin, nangrugi nga immasideg ti rikna ni George iti balasang. Di maungpot a panagistoria iti napalabas a pakasaritaan ti biag ti nagtungtonganda. No dadduma, agdanggayda pay nga agkatawa.

Para ken ni George, dakkel a paset ti "longsleeve" shirt-na iti pakasaritaanna ken Louisa. Daytoy ngamin a kawes nga insuotna idi damoda ti nagam-ammo ti nangitunda kadakuada iti altar.

Nagkallaysa da Goerge ken Louisa idi Hunio 12, 1954, iti St. Ann's Church iti Waihe'e. Naangay ti padaya/punsion iti St. Anthony Clubhouse idiay Lower Waiehu Beach, Wailuku. 



Pannakabangon ti pamilia
Kalpasan ti kasar, nagyan da George ken Louisa iti Hospital Camp iti dua a tawen. Kalpasanna, immakarda iti Spanish A manipud tawen 1954 agingga iti 1960.

Agingga a nataenganen dagiti agkakaingungot, malagip ken kas da mangngeg pay laeng ti ringgor dagiti aglabas a truck iti natapok a kalsada iti asideg ti pagtaenganda. Ket idi tawen 1960, immakarda iti Kahului. Ditoy a rinambakan da George ken Louisa ti panagretiroda iti trabaho.

Nakem ngata ti Dios ti nangitunda kada George ken Louisa iti yaakarda iti baro a disso a 'yanda ita. Di ngamin ipagarup dagitoy nga agasawa a ditoy ti pakasarakanda ti kinaubing ken gayyem ni Louisa a ni Linda [Cortez]. Agpada ti kalsada ken dua laeng a balay ti nagbaetan dagitoy iti lungar nga ayanda iti Kahului. Pudno, agkarruba ken aggayyem dagitoy iti tunggal biag!



Lima nga annak ti naragsak a pamilia
Ni Charise, inauna. Nagturpos iti Maui Community College [MCC], nagtrabaho iti County of Maui- Clerk Office. Nayasawa ken ni Andrew Fuller, nagtrabaho iti Johnson Brothers a kas salesman. Nagtrabaho pay daytoy iti Sack and Save. Dua ti annakda: Ryan ken Jeremy.

Maikadua ni Kenneth. Nagturpos iti MCC ken nagtrabaho a kas Manager iti Local Motion Shop, Kukui Mall, Maui Nayasawa ken ni dati a Carlyn Apana, nagtrabaho daytoy iti Coldwell Banker a kas sekretaria. Uppat dagiti annakda: da Jason, Ikaika, Corbin ken Keely.

Maikatlo ni Leona. Nagturpos met iti MCC ken nagtrabaho iti 4 Star Mortgage. Nayasawa ken Duane Ah Yen, maysa a pintor. Tallo dagiti bungada: Kristi, Shauna ken Nervai.

George, Jr.- ti maikapat. Nagturpos iti MCC ken nagtrabaho a kas Correctional Officer. Nayasawa ken ni dati a June Facuri, nagtrabaho iti State Farm Insurance. Addaanda iti tallo nga annak: da Iris, Michael, Gannon ken Ramsey.

Inaudi ni Jason. Retirado iti Airforce. Nagtrabaho iti Terminix.


Ti pammagbaga ni George
-kadagiti agtutubo: "Respetaren ti pamilia. Agipakita iti napintas nga ugali. Mapan agbasa- ta ti edukasion ti tulbek ti nasayaat ken naraniag a masakbayan."

-para kadagiti kapatadana: "Agkaykaysa, adda koma kappia. Awan ti agsisinnupiat. Taripatoen ti bagi, nangruna ti salun-at. Agwatwat ken aramiden
dagiti banag a kabaelan ti bagi."


Magustoan ni George ti agtrabaho iti family garden-na. Aktibo met ni misisna iti Christ the King a kas miembro ti choir ti simbaan. Tumulong pay nga agdalus ken agdekorar iti simbaan no adda tiempo ken wayana. Aktibo da Goerge ken Louisa iti Filipino Catholic Clubs ken tumulong ti grupoda kadagiti maisayangkat a kombension ti Maui. Managpaliwada idiay Filipinas ken Las Vegas.

Ken ni George Pacubas: "Balligi a nanglukat ti dalan para iti naraniag a masakbayan ti sumaruno a henerasion dagiti agtutubo..."


INAWAGANNA ITI LONGSLEEVE FILIPINO GUY,
NGEM NE, ISU MET TI NAASAWAN...
Rudy Ram. Rumbaoa
Ammuen Pay Daytoy, Sakada
www.ammuenpaydaytoysakada.blogspot.com
www.filamobserverarticles.blogspot.com